…Në këtë libër Bardh Rugova është marrë me shqyrtimin e aspekteve nga më të ndryshmet të tematizimeve gjuhësore nëpër trajtimet konkrete, ndër to në radhë të parë lidhur me ideologjinë, pra edhe të standardit gjuhësor, me qëndrimet prapa të cilave mbesin të dhëna dhe mbulime realitetesh, bindje aprioristike dhe lëvizje midis mendimit shkencor dhe mendjes së shëndoshë, trajtimit të problemeve me induksion dhe etiketë dhe shqyrtimeve të mbështetura në konceptime koherente teorike.
Qysh në fillim autori ka paralajmëruar perokupimin e tij kryesor, e që është të zbërthejë disa nga këto ideologji dhe të ofrojë ndonjë shpjegim teorik tok me të dhënat faktike të vjela ndër vite si rezultate të kërkimeve linguistike kudo janë e që kanë të bëjnë me gjuhën përgjithësisht, objektin e studimit të një gjuhëtari, perceptimet e gjuhës si dhe ideologjitë e ndryshme të këtyre perceptimeve, duke u ndalur në veçanti në shqipen si rast studimi. Në shqipen, më së shpeshti këto diskutime lidhen me problernet që drejtpërdrejt apo tërthorazi prekin strandardin e shqipes.
Duke bërë dallimet themelore midis gjykimeve dhe vlerësimeve sipas mendjes së shëndoshë dhe atyre që mbështeten në kërkimet e thelluara, autori thekson nevojën e mbështetjes te besimi në rezultatet e shkencës dhe të qëndrimeve kritike.
Lidhur me shqyrtimet për gjuhën standarde, që kanë tërhequr vëmendjen e shumëve, autori niset nga qëndrimi nëse e sheh gjuhësinë si objekt studimi apo si tërësi rregullash të cilave përdoruesit duhet t’u binden. Nga kjo dysi qasjesh buron dhe problematika e ideologjisë, koncept për të eilin autori e thotë edhe shprehimisht se jodomosdo është negativ. Në të njëjtin rrafsh atij i del, ta zëmë, konceptimi i gabimit gjuhësor, prapa të cilit mund të jene dhe vlerësimet si e bukur, e zjgedhur, prestigjioze, etj., e që ndërlidhen ше perceptimet e individëve në shoqëri. Ato perceptime përbëjnë ideologjinë.
Disa prej kapitujve të këtij libri mbështeten në hulumtimet e mëhershme të autorit gjatë dekadës së fund it, të publikuara nëpër revista të ndryshme shkencore brenda dhe jashtë vendit, shqip dhe në gjuhë të tjera. Shqyrtimet shpesh kanë marrë dhe forma eseistike, gjë që autori e arsyeton me nevojën për të joshur sa më shumë lexues.
Në trajtimin e tematikave të përzgjedhura autori, përmes ndërtimit të diskutimeve në mënyrë organike të teorikëve të kohës në fushat e gjuhësisë, në ndërlidhje me ideologjitë, sjell një bagazh dijesh në fushat e sociolinguistikës dhe të tematizimeve përkatëse teorike e konkrete gjithnjë të vendosura në kontekstin e shqyrtimeve për gjuhën shqipe dhe studimet për të. Në këtë kuptim, ky libër është përpjekje për trajtim të drejtimeve dhe orientimeve të ndryshme të studimit të gjuhës sidomos në fushën e standardologjisë.
Autori i ka vënë për detyrë vetes të hulumtojë konkretisht çështjet e marrjes anë apo të ideologjisë që fshihet prapa argumentimeve ta atilla në diskutimet. Raportet midis gjuhës standarde dhe varieteteve të tjera brenda një gjuhe, posaçërisht qëndrimet lidhur me karakterin shtetëror apo publik të standardit janë objekt diskutimesh konkrete në një kapitull të veçantë. Lidhur me këtë shtrohet një diskutim për- mbajtësor lidhur me oportunitetin e shqyrtimeve shkencore edhe në fushën e standardologjisë dhe të vetë standardit, lidhur me ideologjitë pol it ike sa u përket këtyre diskutimeve, lidhur me nevojat për implikime ligjore në favor të standardit dhe lidhur me ideologjitë që mund të qëndrojnë prapa atyre qëndrimeve etj.

(Akademik Rexhep Ismajli, anëtar korrespod. Mehmet Halimi)