Zeqirja Ballata

Akademik
Print

Biografia



U lind në Gjakovë më 1943 në një familje zejtarësh të gjyshit dhe t’atit këngëtarë popullorë. Pas Shkollës së mesme të muzikës në Prizren (’63), u diplomua me sukses të shkëlqyer (’67) dhe u magjistrua (’69) për kompozitor në Akademinë e muzikës në Lubjanë te akademi­kët Matija Bravniçar dhe Lucijan M. Shkerjanc duke realizuar koncert autorial. Ka studiuar edhe muzikologjinë (1965-69) në Fakultetin filozofik të Uni­versitetit të Lubjanës. U specializua në Venecie te Virgilio Mortari (VI-VIII ’69 e ’70), në Accademia musicale Chigiana në Sienë (Itali) te Franco Donatoni (VI-VIII ’72 e ’73) dhe në Romë te Gofredo Petrassi (tetor ’72 – maj ’73).
Kompozitor me opus bashkëkohor prej më se 160 veprash pia­nistike, korale, solistike-instrumentale, kamertale, vokalo-instrumentale e simfonike të botuara në Slloveni, Kosovë, Holandë… të ekzekutuara në festivale/ koncerte në Kosovë, Shqipëri, Slloveni, Itali, Kroaci, Austri, Bullgari, Gjermani, Maqedoni, Francë, Mal të Zi. Ka realizuar koncerte autoriale në vend e jashtë (Lubjanë, Prishtinë, Maribor, Ulqin, Prizren, Gjakovë, etj.). Pianist me pjesëmarrje në koncerte/ festivale në Kosovë, Slloveni, Itali, Kroaci, Shqipëri, Serbi, Vojvodinë, Austri.
Pedagog në Shkollën muzikore “F. Shturm” në Lubjanë (1965-70) dhe në Shkollën e lartë pedagogjike në Prishtinë (1971-75). Koautor i Elaboratit për themelimin e Degës së muzikës (1975) të Fakultetit të arteve; doc. (1975-79), prof. inord. (1980-85) e prof. ord. (1986-91). Në vitet 1991-2007 këshilltar në Liceun artistik/ Konservatorin muzikor në Maribor. Që nga viti 2007 sërish prof. ord. për lëndët Kompozicion e Orkestracion në Fakultetin e Arteve në Prishtinë.
Veprimtar aktiv në jetën muzikore: në vitet 1971-91 kryetar i Pleqë­sisë (1975-77), prodekan (1977-79) e dekan Fakulteti (1979-81); bashkë­themelues i Shoqatës së kompozitorëve të Kosovës (1972). Kryetar i Shoqatës së Kompozitorëve të Kosovës (1977-80 e 1990-91). Bashkëthe­melues e kryetar i Festivalit “Ditët e muzikës kosovare” (1979). Kryetar i Bashkësisë së Akademive muzikore të RSFJ (1979-80). Kryetar i Shoqatës së pedagogëve muzikorë të Kosovës (1983-85). Kryetar i Garave fede­rative të nxënësve/studentëve të muzikës (1984). Anëtar korrespodent i (1996) dhe i rregullt (2000) i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës.
Publicist me veprimtari studimore librash/ tekstesh universitare e shkollore, punimesh profesionale-shkencore në shtypin kombëtar e ndër­kombëtar, kumtesash në simpoziume, konferenca, kongrese, tribuna mu­zikologjike. Eshtë i përfshirë në shumë publikime, leksikone, enciklo­pedi.

Bibliografia



Opusi krijues

Pianistike:

  • Jehonat nga Bjeshkët e Nemuna për dorë të majtë (1963);
  • Fantasia rustica për dorë të majtë (1964);
  • Ou village (1964);
  • Sonatë në dy kohë (1965-66);
  • Deux caprices (1965-67);
  • Solo de concert (1967);
  • Variations sensitives (1969);
  • Dy valle (1982, 1996);
  • Plaku i maleve (1994);
  • Alla marcia 4-duarshe (1999);
  • Hexaphonia për dy piano (ose 4-duarshe, 2001);
  • Suitë për pionierë (2002-03), Këngë (2003);
  • Këngë/Pesem (2004).


Korale (për kor të përzier):

  • Bisedë me vendin (1964);
  • Poetom (1965);
  • Najve? sveta… (1965);
  • Ku po shkon moj goc’ e vogël (1967,e përpunuar);
  • Oj Kosovë (1979, e përpunuar);
  • Si dukat i vogël je (1981, e përpunuar);
  • Humoreskë (+ bas solo, 1982);
  • Do t’ia them një kënge (1984);
  • Gaudeamus igitur (+ perkusione,1999, e përpunuar);
  • Olimpionicus (1999);
  • Motetus scolasticus (2000);
  • Dy kumriat (+ flaut e lodër, X 2011).


Për kor meshkujsh:

  • Kam shtëpin’ me thupra (+ bas solo, 1968, e përpunuar);
  • Sikur t’i kisha sytë e tu (+ solist, 1966, e përpunuar);
  • Si dukat i vogël je (1967, e përpunuar);
  • Dashuri djaloshare (1984, e përpunuar);
  • Skanderbeku një mënatë (+ recitues, 1991, e përpunuar);
  • Betimi m’i flamur (1991, e përpunuar);
  • Kopilja (1991, edhe për femra, e përpunuar);


Për kor të rinjsh/femrash:

  • Ëndërrini i djaloshit (1966);
  • Këngë për Mine Pezën (1976, e përpunuar);
  • Dona nobis (+ fl., glsp., trngl., piano, 1997);
  • Pa se sliš (2002, e përpunuar);


Për kor pionierësh:

  • Ninulë (+ vibrafon, 1972);
  • Fugëza fshatare (1972);
  • Nënës (1975);
  • Dimri (bis 1-zëshe, 1975);
  • Maji me lule (bis 1-zëshe, 1978);
  • Rritu drita ime (1978);
  • O i vogli partizan (1979, e përpunuar);
  • Mësuesja ime (1980);
  • Gëzohu fëmijë (bis 1-zëshe, 1980);
  • Xixëllonja (1980);
  • Pranvera në nëntor (bis 1-zëshe,1980);
  • Valëza e lumit (bis 1-zëshe,1980);
  • Të punojmë si ora (1987), Shiu (bis 1-zëshe,1987);
  • Internacionalja (e përpunuar, 1987);
  • Oj Kosovë (e përpunuar, bis me trngl e shkopinj, 1987);
  • Poshtë mizorët (e përpunuar, 1988);
  • Malet me blerim mbuluar (e përpunuar, 1989);
  • Nënë Terezë bijë Shqiptare (+ recit., 1990);
  • Ty flamur (+ recit., 1991, e përpunuar);
  • Këngë (20) pionierësh 1-zëshe (poros. nga poeti slloven Tone Dodlek);


Solistike instrumentale:

  • Suitë për flaut solo (1965);
  • Suitë për obo solo (1967);
  • Suitë për obo e harpë (1968);
  • Air nuancee për bri anglez (1970);
  • Frekuencat/Frequentiaes për klarinetë e piano (1973);
  • Multuphonia për flarinetë solo (1974);
  • Monolog për flarinetë solo (1975);
  • Studio për obo e piano (1976);
  • Glissandi pë violinë e piano (1977);
  • Bilbili (iNaimit)/Rossignol për 3 bllokflauta e piano (1978);
  • Sonatinë për violonçel e piano (1981);
  • Quasi una ballata për kitarë (1982);
  • Marcia për violinë e piano (1982);
  • Këngë për violinë e piano (1982);
  • Cadenza për saksofon e piano (1990);
  • Partizani i vogël për bllokflaut e piano (1990);
  • Canticum Scodrense për fizarmonikë e piano (1992);
  • Variante për fizarmonikë (1993);
  • Valle (nga Mandrica) për flaut e piano (1996);
  • Strophes për flaut e piano (1997);
  • Melismi e Danza për violinë solo (1998);
  • Spirale… për trumbetë e piano (2001);
  • (I)Lirika… për violonçel e elektronikë (2002);
  • Fyelli i Martinit/Martin’s flute për flaut e piano (2003);
  • Kaba & Valle për saksofon dhe elektronikë (2003);
  • Hommage Boletini/Seferi për violinë e piano (2004);
  • Ballo delle Montagne për flaut e fizarmonikë (2011);
  • Don… y Sancho… për cl.picc. Mib in cl. basso (2008);
  • Intimidades për kitarë solo (2009);
  • Introduzione, Kaba et Rondellus për violë e piano (2011).


Romanca për zë e piano:

  • Ndamja për zë të lartë e piano (1965);
  • Asaman o syr i zi për zë të lartë e piano (1967, e përpunuar);
  • Apel për zë të mesëm e piano (1976);
  • Mes rrugës rruga për zë të mesëm e piano (1978);
  • Luftëtari për bas e piano (1980);
  • Burokrati për bariton e piano (1983);
  • Nëna Terezë për soprano e piano (1990);
  • Përurim për bariton e piano (1994);
  • Gjëma për soprano, bas dhe dy piano (1999);
  • Ito bashkani për zë të lartë e piano (2005, e porositur);
  • Sarabanda për soprano e bas dhe dy piano (2006);
  • Transformimi/Preobrazba për soprano, bas dhe dy piano (2006);
  • Hapna sytë tanë (2010).


Kamertale:

  • Trio frymor, fl., klar., fag.(1968, Koha II; I dhe III të humbura);
  • Musica breve për violinë e violë (1970);
  • Suonada për obo, kitarë e piano (1972);
  • Mësuesja ime për zë, klar., vnë e pno (1972);
  • Shtytje për obo, klarinetë, violinë, kitarë e piano (1972);
  • Vertikale për klarinetë, piano e perkusione (1973);
  • Quartetto (abbreviato) nr. 1 (1980) & nr. 2 (1989);
  • Epitaf N për recitaor e ansambël (1982);
  • Dialog për flaut e klarinetë (1983);
  • Trio për flaut, klarinetë e piano (1983);
  • Trio pianistique (1983);
  • Fanfara I për 3 trumbeta (Sib) dhe 3 trombona dhe timpanë (1984);
  • Divertimento për flaut, obo e fagot (1986);
  • Fanfara II për 2 trumbeta (Sib) dhe 2 trombona (1986);
  • Nostalgisches Lied për akordeon, piano e perkusione (1991);
  • Gaudeamus igitur për 4 trombona (bis për 2 tromb., k-bas e perkusione (1995);
  • Lipej raja për kor të rinjsh dhe instrumentarium të Orff-it (1996, e porositur);
  • Goslice për kor të rinjsh dhe instrumentarium të Orff-it (1996, e porositur);
  • Mater Theresiae per mezzosoprano dhe ansambël (1997);
  • Dyptichon për për fl., vnë, vlë e pno (2000);
  • Balada e Tanes për recit., fl., v-çel e pno (2001);
  • Tre terzetti për Es-, B- dhe Bas-klarinetë (2004);
  • Quintetto dei fiatti (2006);
  • Don… y Sancho… per clar. picc. (Mib) & clar. basso (2008);
  • Microintervals for Es-, A- & Basc-clarinett (2008);
  • Symposion 2009, fur Fl., Clar (B), Fag., Cor (F), Violine, Vcello, C-bass und Klav. (2009);
  • Albania seen at day-break for ten/sop., trump. & org. (2009);
  • Musica a cinque per fl., clar. picc. (Mib), clar. (Sib), clar. basso & pf (2009);
  • Introduzione, kaba et rondellus« per viola & pf. (2011);
  • Kolegina družina për soprano, picc., fl. & pf. (2012);
  • A tre për piccolo, violë e piano (2012).


Vokalo-instrumentale:

  • Këmbë qëndrese për rec., bas, kor, piano e perkusione (1978);
  • Bir i vendit trimëror për rec., sol., kor e ork. kamertal (1981);
  • Pro memoria 1462 per soli, coro e orchestra di camera (1987);
  • I gjallëron heshtjet për rec., bar., kor, vegla me frymë të drunjta, DJ, El. e iano (2004);
  • Prova gjenerale per rec., alto, fl. a becco (fl picc., fl., fl. contralto), pf. e 3 percussionisti (1994);
  • Akrostik për rec., sopr., piano, vegla me frymë të drunjta, harqe e perkusione (1995);
  • Ditë vjeshte për rec., sopr., bar., kitarë, piano, El., vegla me frymë të drunjta e harqe (2005);
  • Lacrimosa – IX 2001 per voce decl., basso, coro, 2 p-forti e percussione (2008);
  • Musicus universalis per 4 soli, pf., fiatti e percussione (2008).


Orkestrale-koncertante:

  • Suitë për orkestër harqesh (1966);
  • Passacaglia per orchestra (1966);
  • Capriccio sinfonico (1967);
  • Studio per 2 pf. ed orchestra di camera (1973);
  • Concerto stretto per fl. picc., flauto, fl. contralto ed orchestra (1978-79);
  • Simfonia 83 (1982-83);
  • Gaudeamus igitur per fiatti e percussione (1996).


Muzikore-skenike:

  • Epos për balerinë, balerin, vegla frymore dhe 5 perkusionistë (2004);
  • Libra universitarë, shkollorë:
  • Gjurmëve të muzës, Rilindja, f. 271, Prishtinë, 1987.
  • Kultura muzikore për kl. VII-VIII (koautor me S. Spahiun), ETMM i KSAK, ’87.
  • Edukata muzikore për kl. VII-VIII (koautor me S. Spahiun), ETMM i KSAK, ’88.
  • Veglat muzikore – tekst universitar (Universiteti i Prishtinës, 1990.
  • Edukata muzikore 8 – shkolla e mesme e ulët, Libri shkollor, Prishtinë, 2005.
  • Studime muzikologjike, kumtesa në festivale, kongrese, tribuna, tryeza; recensione.


Çmime dhe mirënjohje:

  • Dy çmime në Konkursin e B.K. të Shoqërive Muzikore të Kosovës, ’66, ’68.
  • Çmimi universitar i Preshernit në Lublanë (1967).
  • Çmimi I Festivalit Ndërkombëtar të Koreve në Celje, 1967,
  • Shpërblimi i Dhjetorit i Kosovës, 1968.
  • Dy çmime në Konkursin e RTV Prishtina, 1974, 1977.
  • Dy çmime vjetore të Shoqatës së Kompozitorëve të Kosovës, 1977, 1989.
  • Medalje me kurorë të argjentë e Presidiumit të RSFJ, 1981.
  • Karta e Takimeve të Akademive Muzikore të RSFJ, Rovinj, 1981.
  • Mirëjohja “Dr. Roman Klasinc” e Liceut artistik, Maribor (’03) dhe e Lidhjes së Pedagogëve Muzikorë të Sllovenisë, Maribor.
  • Mirënjohja nga Colegium musicum i qytetit Malmo, Suedi, 2006.
  • Pllaketa për vepër jetësore e Drejtoratit për kulturë, KK i Gjakovës, 2007.
  • Çmimi për vepër jetësore “Dr. Roman Klasinc” e Konservatorit muzikor, Maribor, ’08.
  • Mirënjohja e Ministrisë së Kulturës e Kosovës (2008).