Biografia

---

U lind në fshatin Gllaviçicë (Shëngjon) afër Pejës më 1920. Shkollën fillore e kreu në fshatin e lindjes, kurse gjimnazin në vitin 1941 në Prizren. Në vitet 1941-1943 ka studiuar letërsinë në Uni­versitetin e Padovës (Itali), ndërsa në vitet 1946-l950 gjeografinë dhe etnografinë në Universitetin e Beo­gradit. Më 1945-1946 ka qenë ga­zetar-redaktor i gazetës Rilindja në Prizren, bashkë me Esad Mekulin dhe Omer Çerkezin. Prej vitit 1947 deri më l949 ka punuar në Radio-Beograd (Redaksia e emisioneve në gjuhën shqipe) gazetar-redaktor.
Në vitet 1950-1961 ka punuar asistent në Akademinë Serbe të Shkencave dhe të Arteve në Beograd, më vonë ka qenë bashkëpunëtor shkencor. U diplomua më 1950 në Beograd, kurse më 1960 mbrojti doktoraturën në Universitetin e Lubjanës, në Slloveni. Më 1961-1981 ka qenë profesor në Universitetin e Prishtinës, kur pushteti antishqiptar serbo-komunist e përjashtoi nga procesi mësimor. Ka qenë disa herë prodekan dhe dekan i Fakultetit Juridik-Ekonomik. Ka qenë nënkryetar dhe kryetar i Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, kryetar i parë i Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës (1970) dhe kryetar i Partisë Shqiptare Demokristiane të Kosovës (nga viti 1993).
Ka botuar mbi 35 libra shkencorë, letrarë, publicistikë dhe tekste shkollore si dhe ka përkthyer disa romane e përmbledhje me poezi nga serbo-kroatishtja, sllovenishtja dhe maqedonishtja në gjuhën shqipe.
Vdiq në Prishtinë më 2015.

Bibliografia

---

Vepra shkencore:

• Ndryshimet bashkëkohore gjeografiko-shoqërore në Kosovë e Dukagjin, f.1-341 (disertacion i doktoratës, botuar serbisht nga Muzeu i Kosovës më 1963 në Prishtinë).
• Gjurmë e gjurmime – Studime etnografike, f. 1-465, 1979.
• Lugu i Baranit – monografi etnogjeografike, f. 1-202, 1985.
• Rugova – monografi etnogjeografike (koautor), f. 1-205, 1987.
• Nga gurra e traditës – Studime etnografike, f. 1-450, 1991.
• Aspekte mitologjike – besime e bestytni, f. 1-350, 1997.
• Rrënjët tona etnike, f. 310, 2001.
• Mikpritja në traditën shqiptare, f 1-147, 2005.
• Toleranca në traditën shqiptare, f. 1-2005, 2007.
• Besa në traditën shqiptare, f. 1-202, 2011.

Tekste shkollore:

• Gjeografia ekonomike – Tekst i përhershëm universitar, botim i katërt 1985, f. 1-350 (botuar 3 herë edhe serbisht).
• Gjeografia e Jugosllavisë, për kl. IV gjimnaz, f. 1-200, 1975.
• Gjeografia për klasën VIII të fillores, f. 130, botim i tretë,1978.

Publicistikë:

• Qëndrime e reagime (komplet prej 4 librash, faqe 1.152, Prishtinë 1995).
• Qëndrime, f.240.
• Reagime, f. 274.
• Intervista, f 318.
• Mbështetje shkencore dhe përpjekje letrare, f. 320.
• Kosova sot (referat në Senatin belg më 1992 (botuar edhe gjermanisht e anglisht).
• Përpjekje për Kosovën, f. 650, 2001.

Vepra letrare (poezi):

• Jehona e kohës, f. 1-90, 1972.
• Përrallat e gjyshit, f.1-105, 1953.
• Drita e parë, f. 1-53, 1956.
• Posta e porositur, f. 1-65, 1959.
• Lepuri analfabet, f. 88, 1974.
• Postieri i maleve, f. 1-90, 1984.
• Kulla e buburrecit, f. 1-92, 1989.
• Borëbardha (adaptim), f.1956.
• Vjersha të zgjedhura për fëmijë, f. 95, 1998.

Përkthime letrare:

• Marimangat – roman nga Ivo Qipiko.
• Shërbëtori Jernej dhe e drejta e tij – roman nga Ivan Cankar.
• Zambarja e shelqes – përmbledhje poezish nga Grigor Vitez.
• Shkrimtarët maqedonas për fëmijë – përmbledhje poezish.
• Lexo e gjezdis Kinë e Paris – poezi nga Majakovski (me E. Mekulin).
• Gjeli i artë – poezi, A. Pushkin (me E. Mekulin).
• Legjenda mbi carin Salltan – poezi, A. Pushkin.
• Vjeti i madh – dëshmi letrare për LNÇ (autorë jugosllavë).

Punime, artikuj, kumtesa:

• Migracija stanovništva kao društveno-ekonomski fenomen, Zbornik Pravno-ekonomskog fakulteta, II-III, Priština 1965, 1-51.
• Suva Reka – antropogeografska ispitivanja – Glasnik Etnografskog instituta Srpske akademije nauka i umetnosti, VII, Beograd 1959, 80-102.
• Dulje – naselje u Prizrenskom Podgoru – antropogeografska ispitivanja – Glasnik Etnografskog instituta Srpske akademije nauka, I-III, Beograd 1957, 349-370.
• Kula u Metohiji – Prilog prou?avanju narodne arhitekture – Glasnik Etnografskog instituta Srpske akademije nauka i umetnosti, VII, Beograd 1958, 47-70.
• Antroponomija kod Albanaca u Jugoslaviji, Onomastica Jugoslavica br. 10. Jugoslavenska akademija znanosti i umjetnosti, Zagreb 1982, 103-109.
• Etno-geografsko zna?enje toponima Rugove. Onomastica Jugoslavica, vol. 9, Jugoslavenska akademija znanosti i umjetnosti, Zagreb 1982, 45-51.
• Comunita di famiglie e di beni dagli Albanesi in Iugoslavia, Actes du Première congrès internacional des études balkaniques et sud-est européennes, Edition de l’Academie bulgare des scienses. VII. Sofia, 1971, 491-504.
• L’architettura popolare degli albanesi in Iugoslavia, Deuxième congrès internationale des études du sud-est européennes, L’academie grèce des sciences, Athenes, 1970.
• Peremjeni v bitje albancev v Jugoslavii v te?enije je socijalisti?kago razvitja, Trudi VII medžunarodnog kongresa antropologi?eških e etnografi?eških i etnogra­fi?eških nauk, tom VIII, Akademia nauka SSSR, Moskva 1970, 168-171.
• Les changements dans les traditon du mariage à Cossova, III Congrès international d’etudes du sud-est européennes, L’academie roumene des sciences, Bucarest 1974.
• Funksioni i dhomës së miqve në Kosovë në epokën e Lidhjes së Prizrenit, Konferenca kombëtare e studimeve për Lidhjen Shqiptare të Prizrenit 1878-1881, I, Akademia e Shkencave e RPS të Shqipërisë, Tiranë 1979, f. 282-287.
• Le procès de l’urbanisation en Kossova après la deuxième guerre mondiale, Quatrième congrès interationale des ètudes du sud-est européennes L’Academie Turc des Sciences, Ankara 1979.
• Naša šiptarska revolucionarna pesma. Zbornik radova Etnografskog instituta Srpske akademije nauka i umetnosti, knj., 3, Beograd 1960, 629-657.
• O “besi” – Prilog prou?avanju obi?ajnog prava – Zbornik za narodni život i obi­?aje, knj. 40, Jugoslovenska akademija znanosti i umjetnosti, Zagreb 1962, 271-281.
• Urbanizacija naselja i stanovništva – sa posebnim osvrtom na Kosovo i Metohiju, Zbornik Pravno-ekonomskog fakulteta, V, Priština 1967, 1-53.
• Ekonomski aspekt šiptarske porodi?ne zadruge na Kosovu i Metohiji, Zbornik Pravno-ekonomskog fakulteta, I, Priština 1962, 131-165.
• Evolucija ruralnih naselja na Kosovu i Metohiji, Zbornik Pravno-ekonomskog fakulteta, I, Priština 1962, 131-165.
• Disa veçori demografike të Kosovës sipas të dhënave statistikore të 1971-s, Përm­ble­­dhje punimesh të Fakultetit Juridik-Ekonomik, Prishtinë 1972, 29-44.
• Orahovac – antropogeografska monorafija varošice, Glasnik Muzeja Kosova i Metohije, II, Priština 1957, 87-147.
• Shtëpia shqiptare në Kosovë, Gjurmime albanologjike – Folklor dhe etnologji, I, Prishtinë 1971, f.11-73.
• Šiptarska porodi?na zadruga u Kosovsko-Metohijskoj Oblasti, Glasnik Muzeja Kosova i Metohije, III, Priština 1958, 107-127.
• Disa probleme të evolucionit të familjes shqiptare në Kosovë, Gjurmime albanologjike – Folklor dhe etnologji, II, Prishtinë 1972, f.31-50.
• Gjeneza kastriote e disa fiseve shqiptare dhe malazeze sipas traditës popullore, Simpozium për Skënderbeun, Prishtinë 1969, f.263-275.
• Nevoja dhe rëndësia e pasurimit të leksikut letrar nga burimet dialektore. Kongresi i Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe, II, Akademia e Shkencave e RP të Shqipërisë, Tiranë 1973, 505-509.
• Mbi disa shkrime letrare të autorëve shqiptarë në Kosovë midis dy luftërave botërore, Gjurmime albanologjike – Seria e shkencave filologjike, III, Prishtinë 1975, f.117-129.
• Misioni humanist i shkencës etnografike, Rilindja, 17. VII, 1976.
• Krahinat etnografike të Kosovës, Konferenca Kombëtare e Studimeve Etnografike, Akademia e Shkencave e RP të Shqipërisë, Tiranë 1977, f.111-120. Botuar edhe në revistën Gjurmime albanologjike, VI, Prishtinë 1978, 7-18.
• Duborez u Metohiji, Glasnik Muzeja Kosova i Metohije, III, Priština 1958, 227-236. Botuar edhe në përmbledhjen Seminari i Kulturës Shqiptare për të Huaj, nr. 2, Fakulteti Filozofik, Prishitnë 1976, 129-150, me titull: Gdhendja artistike e drurit në fshatrat e Kosovës.
• Antroponimet e Kosovës në dritën e shkencës etnografike, Onomastika e Kosovës, Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë 1979, f.377-415.
• Disa burime pak të njohura mbi popullsinë e Kosovës, Studime historike, nr. 2, Akademia e Shkencave e RPSSH, Tiranë 1979, f.97-104.
• Mbledhës i folklorit, studiu i shquar, poet e luftëtar revolucionar es (Me rastin e 50-vjetorit të vdekjes së Shtjefën Gjeçovit), Rilindja, 6. X. 1979, Prishtinë.
• Veshja e një lloj historie e çdo populli, Rilindja, Prishtinë, 1. XII. 1979.
• Kosova – trevë e pasur e veshjeve popullore, Rilindja, Prishtinë, 15. XII. 1979.
• Trashëgimia e popullit tonë dhe detyra jonë ndaj saj, Trashëgimia dhe transformimi i kulturës popullore, Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë 1985, f. 5-17.
• Aspekte pagane të traditës së kërshëndellave, Gjurmime albanologjike – Folklor dhe etnologji – Instituti Albanologjik i Prishtinës, XII, Prishtinë 1982, f. 7-26.
• Disa veçori të Lugut të Baranit (familja-fisi-bajraku-katundi), Gjurmime albanologjike – Folklor dhe etnografi, XIII, Instituti Albanologjik i Prishtinës, Prishtinë 1984, f. 97-121.
• Shtjefën Gjeçovi – etnograf i shquar dhe mësues i popullit, Përparimi – revistë shkencore, nr. 4, Prishtinë 1984.
• Ekonomski aspekt šiptarske porodi?ne zadruge na Kosovu i Metohiji, Zbornik Pravno-ekonomskog fakulteta, I, Priština 1962, 131-165.
• Organizimi i jetës shoqërore në një familje të madhe në rrethin e Pejës, Përparimi nr. 5, Prishtinë 1959, f. 303-313.
• Ndryshime në traditën e martesës në Kosovë, Dituria – revistë shkencore e studentëve të Kosovës, nr. 1-2, Prishtinë 1974, f. 7-11.
• Arti material i popullit tonë, Rilindja, Prishtinë, 29. XI. 1958.
• Familjet e mëdha në Kosovë dje dhe sot, Rilindja, Prishtinë, 2. VII. 1961.
• Sytë e Simonidës – Mbi prishjen e afreskës së njohur në Manastirin e Graçanicës, Rilindja, Prishtinë 8. I. 1961.
• Shqiptarët dhe veprat e Mark Milanit, Përpairmi nr. 11-12, Prishtinë 1958, f.793-802.
• Familja shqiptare në Kosovë, Seminari mbi Kulturën Shqiptare për të Huaj, nr.1, Prishtinë, 1975.
• Vuk Karadži? – poštovalac tudjih vrednosti, Politika, Beograd, 15. IX. 1974.
• Strukturat demografike në Kosovë, Seminari mbi Kulturën Shqiptare për të Huaj, nr. 3, Fakulteti Filozofik, Prishtinë 1977, f. 117-139.
• Elemente etnografike në disa vepra të rilindësve tanë, Seminari mbi Kulturën Shqiptare për të Huaj, nr. 4, Fakulteti Filozofik, Prishtinë 1978, f. 57-87.
• Puna shkencore-hulumtuese në Kosovë, botuar në monografinë Kosovo i Metohija, 1943 196, Prishtinë 1963.
• Metohija, ?asopis Zemlja i ljudi, nr. 3, Beograd 1953, 26-36.
• Rajonizimi i bujqësisë në Kosovë-Metohi, Përparimi nr. 11, Prishtinë 1961, f. 795-804.
• Problemi i shtimit të popullsisë në botë, Përparimi nr. 1-2, Prishtinë 1957, f. 43-51.
• Komunikacioni i vjetër në Kosovë e Metohi, Përparimi nr. 7-8, Prishtinë 1957, f. 422-439.
• Karakteristikat morfologjike dhe gjeologjike të Kosovës dhe Metohisë, Përparimi nr. 3, Prishtinë 1961, f. 179-186.
• Arkitektura shqiptare folklorike në Kosovë, Seminari mbi Kulturën Shqiptare për të Huaj nr. 1, Prishtinë 1975.
• Prizreni – vështrim historik-gjeografik, Përparimi nr. 1-2, Prishtinë 1960, f. 81-95.
• Dy shembuj historik të bashkëpunimit vëllaznor – Kryengritjet serbo-shqiptare kundër turqve më 1689 dhe 1737, Përparimi nr. 4, Prishtinë 1955, f. 197-205.
• Indonezija – Vështrim gjeografiko-historik, Përparimi nr. 7-8, Prishtinë 1958, f. 519-528.
• Social and economic changes in Kosovo, Geographica Yugoslavica, 2, Ljubljana 1980.
• Albanci – narodna kultura i obi?aji, Enciklopedija Jugoslavije, I, Zagreb 1980.
• Rad na publikovanju šiptarske narodne poezije u Jugoslaviji posle rata, Narodno stvaralaštvo, br. 3-4, Beograd 1962, 213-219.
• Motiv herojstva u partizanskoj narodnoj epici, Zbornik Radova VII Kongresa Saveza udruženja folklorista Jugoslavije, Titovo Užice 1961, 288-294.
• Naša šiptarska narodna pesma o borbi i izgradnji, Rad VI kongresa folklorista Jugoslavije, Bled 1959, 203-207.
• Tužbalice u arbanaškoj narodnoj poeziji, Rad XI Kongresa Saveza folklorista Jugoslavije, Zagreb 1964, 329-337.
• Narodna pesma o današnjem svadbenom ritualu kod Albanaca, Rad XII Kongresa Saveza folklorista Jugoslavije u Pore?u 1970, Zagreb 1972, 187-193.
• Problem emancipacije žene u posleratnoj albanskoj narodnoj poeziji, Rad Kongresa Saveza udruženja folklorista Jugoslavije u Novom Sadu 1973.
• Gjurmëve të një kënge popullore, Gjurmime albanologjike – Folklor dhe etnologji, IV, Prishitnë 1976, f. 159-189.
• La cute contre le fèodalisme dans la poèsie popullaire albanaise, Studia albanica, 2, Universitè de Tirana, Tirana 1968, 137-142.
• Roli liridashës i poezisë sonë popullore, Rilindja, Prishtinë 30.VIII 1961.
• Rëndësia e gjeografisë si shkencë aplikative për zhvillimin e Kosovës, Kërkime gjeografike – Geografska istraživanja nr. 1, Prishtinë f. 1979, 5-15.
• ?asna obaveza rugovskih šiptara, Ilustrovana politika, br. 92, Beograd 9, VIII 1960.
• Djelo Dj. K. Skenderbega – (Medjunarodni simpozijum u Prištini i Tirani), Vjesnik, Zagreb 22. II 1968. Përkthim botuar në Flaka e Vëllazërimit, Shkup 14 mars 1968.
• Shkollat në Kosovë-Metohi deri në Luftën e Parë Botnore, Rilindja, Prishtinë, 1, 2 dhe 3 kallnuer 1961.
• Sheh Hilmi Maliqi – nji poet i panjohun, Jeta e Re nr. 4, Prishtinë 1953, f. 260-267.
• Haxhi Ymer Lutfi Paçarrizi (1869-1929), Jeta e Re nr. 5, Prishtinë 1955, f. 418-426.
• Shaip Zurnaxhiu, Jeta e Re nr. 2, Prishtinë 1954, f. 96-100.
• Lazër Lumezi, Jeta e Re nr. 4, Prishtinë 1958, f. 482-486.
• “Hylli”, fletushkë shqipe në Jugosllavinë e vjetër, Jeta e Re, 5, Prishtinë 1953, f. 330-335.
• Prej lirikës moderne sllovene, Jeta e Re nr. 2, Prishtinë 1959, f. 219-221.

Polemika:

• Nau?ni rad i nau?ne publikacije na Kosovu i Metohiji, Povodom diskusije održane 9. III 1966. u Prištini, Izdanje autora, Priština 1966, 1-44, tiraž 500 primeraka.
• Osvrt na jednu kritiku, Glasnik Muzeja Kosova i Metohije, knj. X (1965-1970), Priština 1970, 423-455.
• Me rastin e botimit të librit të Aleksandër Gilferdingut, Përparim nr. 3, Prishtinë 6. VI. 1954.
• U sjeni sumnjivih motiva – što je inspirisalo martovsku diskusiju u Prištini? Vjesnik u srijedu, Zagreb 26. listopada 1968.
• Dogma ili meta insinuacija? (Odgovor Dr. B. Boškovi?u), Vjesnik u srijedu, Zagreb 23. studenoga 1966.
• Mbrapavija qëlimkeqe e nji kritike – Përgjegje rreth reagimit të Dr. Boshkoviqit, Rilindja, Prishtinë më 27. XI. Dhe 28. XI. 1966.
• Neki problem ?asopisa Jeta e re – (Odgovor Hasanu Kalešiju), Jedinstvo, Priština 5. V. 1055.
• Krivo ogledalo – (Odgovor Živoradu Mihajlovi?u – Šilji), Reporter br. 811, Beograd, 4. II 1982.
• Politikanski pamflet umesto nauke, (Odgovor listu Jedinstvo), Jedinstvo, 13. IV 1983.