Biografia
Lindi më 3 mars 1928 në Lushnjë. Shkollën fillore dhe të mesmen i mbaroi në Gjakovë. U diplomua në vitin 1956 në Fakultetin Filozofik të Beogradit dhe pastaj po aty u magjistrua në vitin 1960. Disertacionin e doktoratës Lëvizja nacionalçlirimtare në Kosovë 1941-1945 e mbrojti në Fakultetin Filozofik të Prishtinës në vitin 1970. Ishte dekan i Fakultetit Filozofik të Prishtinës, profesor ordinar i Universitetit të Prishtinës dhe drejtor i Institutit të Historisë të Kosovës. Ishte drejtor i revistës “Përparimi”, kryeredaktor i revistës “Gjurmime albanologjike” (seria historike) dhe kryeredaktor i revistës “Kosova”. Për shumë vite i drejtoi studimet pasuniversitare dhe udhëhoqi shumë magjistrantë dhe doktorantë.
Ishte kryetar i Lidhjes së Shoqatave të Historianëve të Jugosllavisë dhe bashkëpunëtor i një numri revistash historike.
Në fushën e shkencës së historisë botoi, duke filluar nga viti 1957, qindra punime. Botoi dhjetë vepra monografike dhe shumë tekste të historisë së popullit shqiptar për shkollën fillore dhe për shkollën e mesme. Ka marrë pjesë me referate e koreferate në simpoziume dhe në tubime të tjera shkencore.
Në pjesën më të madhe punimet e tij trajtojnë probleme të historisë së popullit shqiptar, të historisë së Lëvizjes Nacionalçlirimtare të Kosovës, të historisë së Kosovës midis dy luftërave.
Dy herë e mori Çmimin Krahinor të Dhjetorit; u dekorua me Urdhrin e Meritave për Popull me Rreze të Argjendta dhe me Urdhrin e Punës me Flamur të Kuq.
Vdiq në Pejë, më 2 dhjetor 1987.
Bibliografia
Libra:
- Pasqyrë e historisë nacionale shqiptare (bashkautor Milan Perkaj), Prishtinë 1960.
- Autonomna Pokrajina Kosovo (bashkautor Dushan Pejanoviq), Beograd, 1967.
- ?er? Kastriot Skenderbek i njegova epoha, Shkup, 1968.
- Lëvizja nacionalçlirimtare në Kosovë 1941-1945, Prishtinë, 1971.
- Narodnooslobodila?ki pokret na Kosovu 1941-1945, Beograd, 1973.
- Kritikë historiografike I, Shkup 1973.
- Gjakova në Lëvizjen nacionalçlirimtare, Prishtinë, 1974.
- Këshillat nacionalçlirimtare në Kosovë 1971-1945, Prishtinë, 1974.
- Narodnooslobodila?ki odbori na Kosovu 1941-1945, Prishtinë, 1975.
- ?akovica u NOP-u, Prishtinë, 1976.
- Ali Kelmendi (1900-1939), Prishtinë, 1984.
- Marrëdhëniet shqiptaro-jugosllave, ASHAK, 2003.
Punime të tjera:
- Pjesëmarrja e popujve të Kosovë-Metohisë në Luftën Nacionalçlirimtare dhe në revolucionin popullor të Jugosllavisë, Përparimi, 1957, nr. 6, f. 357-374.
- Pjesëmarrja e popujve të Kosovë-Metohisë në Luftën Nacionalçlirimtare dhe në revolucionin popullor të Jugosllavisë, (vazhdim), Përparimi, 1957, nr. 7-8, f. 456-467.
- Beteja e Sutjeskës, Përparimi, 1958, nr. 6, 7. 380-385.
- Lufta iliro-romake dhe kryengritja e madhe e ilirëve, Përparimi, 1958, nr. 7-8, f. 491-496.
- Lëvizja nacionalçlirimtare e Gjakovës, Përparimi, 1958, nr. 9, f. 604-617.
- Lëvizja nacionalçlirimtare e Gjakovës (vazhdim), Përparimi, 1958, nr. 10, f. 679-692.
- Mbledhja II e Këshillit Antifashist të Çlirimit Nacional të Jugosllavisë –AVNOJ-it, Përparimi, 1958, nr. 11-12, f. 739-745.
- Lëvizja punëtore në vendet jugosllave në fund të qindvjetëshit të shek. XIX, Përparimi, 1959, nr. 2, f. 95-104.
- Partitë dhe organizatat socialdemokrate në vendet jugosllave, Përparimi, nr. 3-4, f. 169-180.
- Partia Komuniste e Jugosllavisë prej vitit 1919-1929, Përparimi, 1959, nr. 5, f. 288-302.
- Partia Komuniste e Jugosllavisë prej vitit 1919-1941, Përparimi, 1959, nr. 6, f. 371-384.
- Partia Komuniste e Jugosllavisë – organizuese dhe udhëheqëse e Luftës Nacionalçlirimtare dhe e revolucionit popullor, Përparimi, 1959, nr. 7-8, f. 451-464.
- Demonstratat e përgjakshme të majit në Pejë, Përparimi, 1959, nr. 9, f. 577-584.
- Këshillimi i Komitetit Krahinuer të PKJ për Kosovë-Metohi, Përparimi, 1959, nr. 10, f. 659-674.
- Konferenca e pestë dhe organizata e PKJ në Kosovë-Metohi, Përparimi, 1959, nr. 11, f. 731-739.
- Aradhat e para partizane në Kosovë-Metohi, Përparimi, 1960, nr. 1-2, f. 15-27.
- Dy vllaznit Zajmi, Përparimi, 1960, nr. 5, f. 324-331.
- Dy çashtje nga historia e Gjergj Kastriotit-Skënderbeut, Përparimi, 1960, nr. 9, f. 578-586.
- Këshillimi i Komitetit Krahinuer të PKJ për Kosovë-Metohi në korrik 1942, Përparimi, 1960, nr. 12, f. 837-853.
- Këshillimi i dhetorit i Komitetit Krahinuer të PKJ për Kosovë-Metohi, Përparimi, 1961, nr. 1-2, f. 3-17.
- Kushtet dhe përgatitjet për LNÇ të popujve të Jugosllavisë, Përparimi, 1961, nr. 4, f. 211-222.
- Lëvizja nacionalçlirimtare në Jugosllavi në gjysmën e dytë të vitit 1941, Përparimi, 1961, nr. 6, 7. 317-382.
- Këshillimet e Komitetit Krahinor të PKJ për Kosovë-Metohi në vitin 1941, Përparimi, 1961, nr. 10, f. 659-671.
- Këshillimi i Nandorit, Përparimi, 1961, nr. 11, f. 739-754.
- Roli i PKJ në zgjidhjen e çështjeve themelore të revolucionit tonë socialist, Përparimi, 1961, nr. 12, f. 827-839.
- Këshillimi Krahinuer i Gushtit, Përparimi, 1962, nr. 7-8, f. 496-500.
- Prilog rasvetlavanju Skenderbegove epohe, Gjurmime albanologjike, 1962, nr. 1, f. 119-147.
- Kosovë-Metohija në luftën mbrojtëse të prillit, Përparimi, 1963, nr. 3, f. 152-166.
- Politika e frontit popullor, Përparimi, 1963, nr. 5-6, f. 325-378.
- Lëvizja klasore sindikale në Kosovë e Metohi, Përparimi, 1963, nr. 8, f. 522-530.
- Formimi dhe roli i Këshillit nacionalçlirimtar për Kosovë-Metohi, Përparimi, 1963, nr. 9, f. 587-601.
- Formimi dhe roli i Këshillit nacionalçlirimtar për Kosovë-Metohi, Përparimi, 1963, nr. 10, f. 685-700.
- Veprimtaria e Këshillit nacionalçlirimtar për Kosovë-Metohi, Përparimi, 1963, nr. 11-12, f. 766-777.
- Puna në vijën ushtarake dhe terorizmi i komunistëve në Kosovë-Metohi gjatë kohës së Jugosllavisë së vjetër, Përparimi, 1964, nr. 4, f. 219-228.
- Zanafillet e lëvizjes puntore, veprimtaria legale dhe përtrimja e Organizatës së PKJ në Kosovë e Metohi, Përparimi, 1964, nr. 5, f. 309-321.
- Konsolidimi, zgjanimi dhe forcimi i organizatave të PKJ në Kosovë-Metohi (1937-1941), Përparimi, 1964, nr. 7-8, f. 431-442.
- Marrëdhaniet agrare dhe lufta e PKJ në Kosovë-Metohi kundër reformës agrare të padrejtë të Jugosllavisë borgjeze, Përparimi, 1964, nr. 9-10, f. 589-599.
- Sistemi okupues në Kosovë-Metohi, Përparimi, 1964, nr. 11-12, f. 678-704.
- Rrethanat ekonomike-shoqnore, politike, nacionale dhe kulturore në Kosovë-Metohi në kohën e Jugosllavisë së vjetër, Përparimi, 1965, nr. 1-2, f. 27-40.
- Rrethanat shoqnore, politike, nacionale e kulturore në Kosovë-Metohi në kohën e Jugosllavisë së vjetër, Përparimi, 1965, nr. 3-4, f. 162-185.
- Rrethanat shoqnore, politike, nacionale e kulturore në Kosovë-Metohi në kohën e Jugosllavisë së vjetër, Përparimi, 1965, nr. 5, f. 278-294.
- Nacionalno ugnjetavanje šiptarske narodnosti i stav KPJ za nacionalna prava šiptara za vreme stare Jugoslavije, Gjurmime albanologjike, 1965, nr. 2, f. 145-168.
- Vështrim mbi njisitë kronologjike për LNÇ të Kosovë-Metohisë në librin “Hronologija oslobodila?ke borbe naroda Jugoslavije 1941-1945”, Përparimi, 1965, nr. 6, f. 412-429.
- Vështrim mbi njisitë kronologjike për LNÇ të Kosovë-Metohisë në librin “Hronologija oslobodila?ke borbe naroda Jugoslavije 1941-1945”, Përparimi, 1965, nr. 7-8, f. 510-536.
- Okupacioni sistem na Kosovu i Metohiji, JI?, 1965, nr. 2, f. 39-60.
- Primedbe na hronološke jedinice o NOB-u na Kosovu i Metohiji, Vjetari i Arkivit Shtetëror Krahinor, 1965, I, f. 198-225.
- Orientimi i PKJ dhe aktiviteti i saj politik n’organizimin e LNÇ në Kosovë e Metohi më 1941, Përparimi, 1966, nr. 8, f. 650-660.
- Disa çashtje nga historija nacionale shqiptare, Përparimi, 1966, nr. 9-10, f. 749-763.
- Lufta e PKJ më 1941 për unitetin e masave në Kosovë e Metohi, Përparimi, 1966, nr. 11-12, f. 896-901.
- Kosovo i Metohija u Kraljevini Jugoslaviji, “Istorijski glasnik”, 1967, nr. 1-2, f. 51-84.
- Kontribut për ndriçimin e epokës së Skënderbeut, Përparimi, 1967, nr. 3. f. 241-273.
- Kontribut për ndriçimin e Lidhjes së Prizrenit 1878-1881, Përparimi, 1967, nr. 4, f. 413-444, nr. 5, f. 555-580.
- Prilog rasvetljavanju Prizrenske lige 1878-1881, Përparimi, 1967 (numër jubilar në serbokroatisht), f. 23-69.
- Jehona dhe ndikimi i Revolucionit të madh socialist të tetorit në Kosovë e Metohi më 1917-1941, Përparimi, 1967, nr. 9-10, f. 1106-1131.
- Partija komuniste e Jugosllavisë në Kosovë e Metohi deri në luftën e prillit të vjetit 1941, Përparimi, 1967, nr. 11-12, f. 1318-1338.
- Pokret otpora u Albaniji 1939-1944, Pokreti otpora u Evropi, Beograd, 1968, f. 17-32.
- Pozita dhe gjendja e Kosovës në Mbretërinë e Jugosllavisë (1918-1941), Gjurmime albanologjike, 1968, nr. 2, f. 163-194.
- Politika Narodnog fronta i aprilski rat na Kosovu i Metohiji, Bul. i Fak. Filozofik në Prishtinë, 1968, V, f. 423-446.
- Pasqyrë e lëvizjes çlirimtare shqiptare në epokën e Gjergj Kastriotit Skënderbeut (1443-1468), Përparimi, 1968, nr. 2, f. 189-265.
- Pasqyrë e historisë së PKJ në Kosovë (1941-1945), Përparimi, 1969, nr. 2-3, f. 123-153.
- Nacionalni pokret albanskog naroda od 30-ih godina XIX veka do kraja 1912. godine, Beograd, 1969, f. 127-152.
- a) Nacionalni pokret albanskog naroda 30-tih godina XIX veka do kraja 1912.
- b) Albanska narodnost u Jugoslaviji od 1918. do 1941. godine i njeno u?eš?e u NOB Jugoslaviji (187-210).
- c) Narodnosolobodila?ka borba u Albaniji i prve godine posle ratnog razvitka (211-232).
- Rrethanat historike në kohën e Kongresit të Manastirit, Gjurmime albanologjike, 1969, nr. 1, f. 7-12.
- Rëndësi historike e lëvizjes çlirimtare në epokën e Gjergj Kastriotit Skënderbeut, Simpoziumi për Skënderbeun, 1969, f. 9-22.
- Stvaranje, razvoj i karakteristike narodnooslobodila?kih odbora na Kosovu, 1970, nr. X, f. 183-257.
- Periodizimi i Lëvizjes Kombëtare Shqiptare, Gjurmime albanologjike –Seria e shkencave historike, nr. I, 1971, f. 23-32.
- Formimi, zhvillimi dhe karakteristikat e KNÇ në Kosovë, KPJ dhe pushteti revolucionar në Kosovë, Prishtinë, 1971, f. 11-86.
- Savetovanje oblasnog komiteta PKJ za Kosovo i Metohiju u toku NOP, KPJ i revolucionarna vlast na Kosovu, 1971, f. 143-181.
- Politika Kombëtare e PKJ në Kosovë 1918-1944, Përparimi, 1971, nr. 2, f. 89-110.
- LNÇ dhe qëndrimet e PKJ rreth çështjes kombëtare në Kosovë më 1943, Përparimi, 1971, nr. 3, f. 197-204.
- Një vështrim kritik mbi memoaret e Svetozar Vukmanoviq-Tempos, Përparimi, 1971, nr. 7, f. 586-606, nr. 9, f. 857-876, nr. 12, f. 1134-1152.
- Historiografia jugosllave mbi shtetin ilir, Gjurmime albanologjike – Seria e shkencave historike, 1972, nr. II, f. 29-38.
- Gjakova prej themelimit deri më 1941, Kosova, 1972, nr. 1, f. 371-456.
- Kriti?ki osvrt na memoare Svetozara Vukmanovi?a Tempa, Kosovo, 1972, nr. 1, f. 457-504.
- Fraksionizimi dhe lufta antifraksioniste në Kosovë 1937-1941, Buletin i Muzeut të Kosovës, 1972, nr. XI, f. 301-320.
- Specifika e Lëvizjes nacionalçlirimtare të Kosovës 1941-1945, Kosova, 1973, nr. 2, f. 3-23.
- Borba za jedinstvo masa na Kosovu u vreme Narodnooslobodila?kog pokreta 1941-1945, Kosovo, 1973, nr. 2, f. 3-23.
- Rëndësia e vendimeve të Seancës së Dytë të KAÇKJ për zhvillimin e Lëvizjes nacionalçlirimtare në Kosovë, Përparimi, 1973, nr. 11-12, f. 979-993.
- Zna?aj odluka Drugog zasedanja AVNOJ-a za razvitak Narodnooslobodila?kog pokreta na Kosovu, “Obeležja”, 1973, nr. 6, f. 11-26.
- Istorijska dimenzija autonomije na Kosovu, Studia Humanistica, 1974, nr. I, f. 137-139.
- Rëndësia historike e Lëvizjes Çlirimtare në epokën e Gjergj Kastriotit Skënderbeut, Seminari i Kulturës Shqiptare për të Huaj, Prishtinë, 1975, nr. 1, f. 13-29.
- Kosovo u ratu i revoluciji, Srbija u ratu i revoluciji 1941-1945, Beograd, 1976, f. 415-460.
- Kosovo – Istorija, ?injenice o Kosovu, Beograd, 1976, f. 18-25.
- Formimi i Komitetit Krahinor të PKJ dhe puna e tij në përgatitjen e KPJ në Kosovë për misionin revolucionar, Përparimi, 1977, nr. 6, f. 636-653.
- NOB na Kosovu, Ustanak i revolucija naroda i narodnosti Jugoslavijie, Beograd 1977, f. 127-140.
- Lufta Nacionalçlirimtare në Kosovë 1941-1945, Jehona, 1977, nr. 9-10, f. 1241-1253.
- Specifika e Lëvizjes nacionalçlirimtare të Kosovës, Horizontet e historisë, 1977, nr. 1, f. 111-127.
- Lidhja e Prizrenit në Historiografinë Jugosllave, Përparimi, 1978, nr. 4, f. 446-473.
- Lidhja e Prizrenit 1878-1881 (kryereferat në Konferencën e 100-vjetorit të Lidhjes së Prizrenit).
- Filip Filipovi?i për shqiptarët (referat në Simpoziumin për Filip Filipovi?in).
- Sistemi i pushtimit fashist në Kosovë (1941-1944), Kosova, 1978, f. 3-78.
- Zajedno s Živko Avramovskim i Miloradom Vavi?em, Okupacioni sistem u Kosovskoj Mitrovici i okolini, Kosova, 1978, f. 209-297.
- Okupacioni sistem u Djakovici i okolini, Kosova, 1978, f. 429-457.
- NOB na Kosovu, Horizonti istorije, Prishtinë, 1978, f. 75-87.
- Rëndësi historike e Lëvizjes Kombëtare Shqiptare, Seminari i Kulturës Shqiptare për të Huaj, Prishtinë, 1978, nr. 4.
- NOP na Kosovu 1941-1945, Beograd, 1978.
- Tito për Kosovën – Kosova për Titon, në librin: Tito për Kosovën-Kosova për Titon, Prishtinë, 1979, f. 35-49.
- Tito o Kosovu – Kosovo o Titu, në librin: Tito për Kosovën-Kosova për Titon, Prishtinë, 1979, f. 51-64.
- Gjendja organizative dhe vija e PKJ në Kosovë gjatë LNÇ 1941-1945, Përparimi, 1979, nr. 2, f. 155-189.
- Së bashku me zhivko Avramovskin – Redaktimi dhe njësimi i tekstit të monografisë Mitrovica dhe rrethina, Mitrovicë, 1979, f. 442.
- Zajedno s Živko Avramovskim – Redaktura i ujedna?avanje teksta monografije Kosovska Mitrovica i okolina, Mitrovicë, 1979, f. 430.
- Së bashku me M. Vaviqin, Rrethanat shoqërore-ekonomike, politike, kulturo-arismore dhe shëndetësore në Kosovë në periudhën midis dy luftërave botërore, në librin: Mitrovica dhe rrethina, Mitrovicë, 1979, f. 113-126.
- PKJ dhe lëvizja punëtore revolucionare më 1934-1941, Po aty, f. 204-255.
- Së bashku me M. Vaviqin, Lufta e prillit, Po aty, f. 255-262.
- Së bashku me M. Vaviqin, Organizimi i Lëvizjes Nacionalçlirimtare dhe i kryengritjes së armatosur, Po aty, f. 111-139.
- Së bashku me M. Vaviqin, zhvillimi i Lëvizjes nacionalçlirimtare, Po aty, f. 339-382.
- Së bashku me M. Vaviqin, Mitrovica dhe rrethina në Lëvizjen nacionalçlirimtare 1943-1945, Po aty, f. 382-431.
- Së bashku me M. Vaviqin, Društveno-ekonomske, politi?ke, kulturno-prosvetne i zdravstvene prilike, në librin: Kosovska Mitrovica i okolina, Mitrovicë, 1979, 107-119.
- Së bashku me M. Vaviqin, PKJ i revolucionarni radni?ki pokret 1934-1941, aty, 196-247.
- Së bashku me M. Vaviqin, Aprilski rat, Po aty, f. 247-253.
- Së bashku me M. Vaviqin, Organizovanje NOP i oružanog ustanka, Po aty, f. 301-327.
- Së bashku me M. Vaviqin, Razvoj NOP-a, Po aty, f. 327-370.
- Së bashku me M. Vaviqin, Kosovska Mitrovica i okolina u narodnooslobodila?kom pokretu 1943-1945, Po aty, f. 370-419.
- Rëndësia historike e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, në librin: Konferenca Kombëtare e 100-vjetorit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, Tiranë, 1979.
- Klasa punëtore e Mitrovicës dhe e rretheve të saj në revolucionin socialist, Mitrovicë, 1979, f. 273-291.
- Radni?ka klasa Kosovske Mitrovice i okoline u socijalisti?koj revoluciji, Mitrovicë, 1979, f. 291-307.
- Linja e PKJ-së në formimin e fuqive të armatosura revolucionare të LNÇ-së dhe zbatimi i saj në kushtet specifike të Kosovës, Kosova, 1980/81, nr. 9-10, f. 19-29.
- Lëvizja punëtore dhe PKJ në Kosovë gjer në Luftën e Prillit 1941, Seminari për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, Prishtinë, 1980, nr. 6, f. 45-69.
- Pushteti ushtarak në Kosovë më 1945, Kosova, 1980/81, nr. 9-10, f. 569-572.
- O NOR-u na Kosovu, Leksikon NOR-a i Revlucije u Jugoslaviji 1941-1945, Beograd, 1980.
- O radni?kom pokretu i KPJ na Kosovu, Hronologija radni?kog pokreta i SKJ 1919-1979, Beograd, 1980.
- Titov doprinos teoriji i praksi rešavanja nacionalnog pitanja u Jugoslaviji, Tito i revolucija, Beograd, 1980.
- Lëvizja nacionalçlirimtare në Kosovë më 1941, Përparimi, 1981, nr. 5, f. 365-386.
- Gjakova në LNÇ më 1941, Përparimi, 1981, nr. 5, f. 387-405.
- Djakovica u NOB 1941, Vjetari, 1981, Numër jubilar, f. 85-109.
- Përgjigje vërejtjeve lidhur me tekstet historike të njësive “Shqiptarët” dhe “Marrëdhëniet shqiptaro-jugosllave” në Enciklopedinë e Jugosllavisë, Kosova, 1982, nr. 11, 217-259.
- KPJ NA Kosovu 1919-1941, Studime, Prishtinë, 1983, f. 47-127.
- Në këtë bibliografi nuk janë përfshirë tekstet e historisë për shkollat fillore dhe të mesme, si dhe artikujt e shumtë të botuar në “Rilindja”, “Fjala”, “Zëri i rinisë”, “Jedinstvo”, etj.